ΣΤΕΚΙΑ ΜΟΝΑΧΙΚΩΝ

Μπορεί γιατροί, ψυχολόγοι και χαρτορίχτρες να καλούνται συχνά να απαλλάξουν ανθρώπους από διάφορα κακά που τους έχουν βρει, όμως η μοναξιά μοιάζει να ανήκει σ΄εκείνες τις πολύ σκληρές καταστάσεις ζωής τις οποίες ο άνθρωπος καλείται μόνος του να θεραπεύσει, δεν επιδέχονται παρεμβάσεις τρίτων. Πρόκειται για μια σύγχρονη αρρώστια διαδεδομένη στις μέρες μας, επιβεβαίωση της μεγάλης, ενίοτε πλήρους αποξένωσης που υπάρχει μεταξύ των ανθρώπων. Και αυτή η σύγχρονη αρρώστια δεν εισβάλλει μόνο στη ζωή ηλικιωμένων ή σε ανήκοντες σε φτωχά κοινωνικά στρώματα, αλλά και στην ευημερούσα οικονομικά μερίδα της κοινωνίας. Η μοναξιά διαπερνά ακόμη και τη ζωή νέων, οι οποίοι παρά τις σωματικές τους δυνάμεις και τις δυνατές εντολές ισχύος που η νιότη δίνει στη σκέψη τους, αδυνατούν να υπερβούν το σοβαρό αυτό πρόβλημα με αποτέλεσμα να υποφέρουν.

“Το να νιώθει κανείς μόνος σημαίνει απλά πως είναι άνθρωπος”, είχε πει ο Αμερικανός κοινωνικός ψυχολόγος John Terrence Cacioppo (1951-2018). Πως όμως να νιώσεις άνθρωπος όταν η μοναξιά δρα τόσο δυναμικά, επιθετικά και αναστατώνει τη ζωή σου δημιουργώντας ένα σωρό απογοητεύσεις που σε κάνουν να νομίζεις ότι στην κοινωνία της αφθονίας εσύ πορεύεσαι μόνος, έχεις ξοφλήσει; Θέλει ο μοναχικός να βρει λύση στο πρόβλημά του, αλλά δεν μπορεί γιατί φανερές λύσεις δεν υπάρχουν. Με τη μοναξιά συντροφιά είναι πολύ δύσκολο να κάνεις σταθερά βήματα προς το μέλλον, αφού η σύγχρονη αυτή αρρώστια είναι αυστηρά προσωπική υπόθεση, καλείσαι μόνος να την αντιμετωπίσεις, δεν την μοιράζεσαι με άλλους όπως το γέλιο, τη χαρά, τη διασκέδαση, την αγάπη. Αυτό όμως που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι η μοναξιά δεν παράγει μόνο απελπισία και πόνο, αλλά προσφέρει και δυνατότητες, δημιουργικές αφορμές για εμπνεύσεις, οι οποίες μπορούν όχι μόνο να εμποδίσουν την επέλαση καταστάσεων απελπισίας και δυστυχίας, αλλά να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή μας.

Γνωρίζω αρκετούς μοναχικούς ανθρώπους! Είναι ευαίσθητοι, υπερήφανοι, πονεμένοι αλλά ειλικρινείς, δεν κρύβουν το πρόβλημά τους, μιλούν γι αυτό ανοιχτά χωρίς να κρύβονται πίσω από κουκούλες.

Αμέτρητο πλήθος οι μοναχικοί! Όχι μόνο στις απρόσωπες μεγαλουπόλεις, αλλά και σε μικρές κοινωνίες όπου, υποτίθεται, οι άνθρωποι συνεννοούνται καλύτερα και στηρίζουν ο ένας τον άλλο. Στην Αθήνα υπάρχουν στέκια μοναχικών. Γνωρίζω δύο ή τρία από αυτά όπου συχνάζει γνωστός μου. Είναι αξιόλογος άνθρωπος, ασχολείται με τη μουσική, τις μεταφράσεις, το τραγούδι, παίζει κιθάρα. Ιδιαίτερα αξιοπρεπής και ευαίσθητος, αντιμετωπίζει τις δυσκολίες στηριζόμενος στις δυνάμεις του, δεν γίνεται βάρος κανενός. Μια φορά της εβδομάδα, έχουμε υποσχεθεί να συναντιόμαστε. Πρόσφατα, ενώ πίναμε κάπου στο κέντρο καφέ, του τηλεφώνησε γνωστός του από τους μοναχικούς της παρέας τους, ο οποίος πριν από μερικές ημέρες είχε μπει σε νοσοκομείο, έπειτα από καρδιακό επεισόδιο. Πρώην τραπεζικός, δεν χρειαζόταν οικονομική στήριξη, για άνθρωπο ψάχνει να τον στηρίξει στα δύσκολα. Θα έβγαινε από το νοσοκομείο την επομένη και παρακάλεσε τον γνωστό μου να πάει να τον βοηθήσει, αλλά για τους δικούς του λόγους αρνήθηκε. 

Το γεγονός με έκανε να σκεφθώ πόσο πρέπει να αποκτούμε πλήρη και αληθινή εικόνα της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε και να διδασκόμαστε από τα παθήματα των άλλων. Γιατί -ποιος ξέρει;- κάποια στιγμή, βαθμιαία και αθόρυβα ίσως, χωρίς να το καταλάβουμε, η μοναξιά είναι δυνατό να χτυπήσει και την δική μας πόρτα. Χρέος μας αυτό να μη το ξεχνούμε. Επειδή, λοιπόν, η ζωή φεύγει γρήγορα και ποτέ δεν ξέρει κανείς τι τον περιμένει, ο ρεαλισμός επιβάλλει να καταγράφουμε προσεκτικά τις ζημιές που έχουμε υποστεί στην πορεία των χρόνων και να ετοιμαζόμαστε για τα δύσκολα που μπορεί να κληθούμε να αντιμετωπίσουμε μια μέρα. Καλό είναι επίσης να μη ξεχνούμε ότι όσοι συχνάζουν στα στέκια μοναχικών ανθρώπων, δεν ξεκίνησαν έτσι, κατέληξαν εκεί, επειδή κάποιο ατύχημα ή ένα συγκλονιστικό γεγονός τους οδήγησε σε τροχιά αποσταθεροποίησης, την οποία δεν είχαν την υπομονή ή την ψυχική αντοχή να παρακολουθήσουν και να αντιμετωπίσουν.